Integraal Veiligheidsplan 2023 - 2026
In juni 2023 heeft de gemeenteraad het Integraal Veiligheidsplan 2023-2026 vastgesteld. Jaarlijks wordt dit vertaald naar een uitvoeringsprogramma. Komend jaar worden de maatregelen die beschreven staan in het Uitvoeringsprogramma 2026 uitgevoerd.
In 2026 wordt met betrokkenheid van partners en samenleving het veiligheidsplan voor 2027 -2031 opgesteld.
Integraal beleid openbare ruimte (Buiten Voor Elkaar)
We voeren de maatregelen uit het Integraal Beleidsplan Openbare Ruimte 2022 - 2026 'Buiten Voor Elkaar' (IBOR) uit. In 2026 werken we verder aan het Integraal Beheerplan voor de openbare ruimte en aan het IBOR 2026 - 2030. We werken aan een betere, integrale werkwijze voor het programmeren van groot onderhoud en vervangingen in de openbare ruimte en het bijdragen aan maatschappelijke opgaven en ambities.
Aan de hand van de pilot "Opgavegericht werken in de openbare ruimte" gaan we ervaring opdoen met opgavegericht en effect gestuurd werken in de openbare ruimte. De ervaringen betrekken we bij het te actualiseren beleid.
Vervangingen in de openbare ruimte
Met het vaststellen van het Meerjaren Onderhoudsprogramma Openbare ruimte (MJOP, december 2024) is de koers uitgezet voor het vervangen van kapitaalgoederen in de openbare ruimte. Met deze stap is Dalfsen voorbereid op de vervangingsopgave die er ligt of aan zit te komen gezien de leeftijd en/of kwaliteit van de openbare ruimte. De vervangingsinvesteringen voor 2026 - 2029 zijn opgenomen in het investeringsplan van deze begroting. We monitoren per kapitaalgoed wat de impact van de structurele vervangingen is op de ambtelijke capaciteit en komen er waar nodig bij de PPN 2027 - 2030 op terug.
Beleidsplan begraafplaatsen 2025 - 2030
In maart 2025 is het Beleidsplan Begraafplaatsen gemeente Dalfsen 2025 - 2030 vastgesteld. De aanbevelingen uit het beleidsplan worden verder uitgewerkt. Een uitvraag voor het uitwerken van een plan voor begraafplaats Welsum, inclusief columbarium, wordt als eerste opgepakt.
Biodiversiteit Voor Elkaar
We streven naar het vergroten van de biodiversiteit en voeren de maatregelen uit het Beleidsplan Biodiversiteit (2023) uit. We werken de komende jaren actief aan ecologisch bermbeheer, duurzame bestrijding van de eikenprocessierups, bestrijding en beheersing van invasieve exoten en de implementatie van de gedragscode soortbescherming gemeenten. Ook gaan we aan de slag met duurzaam boombeleid, waarbij we streven naar de implementatie van praktische boom-/en groennormen of -richtlijnen, zoals de 3-30-300-regel en de landelijke boomnorm. Communicatie moet bijdragen aan bewustwording bij onze inwoners.
In het programma landelijk gebied wordt ook de relatie gelegd met biodiversiteit.
Strategisch Beleidsplan voor Bomen
In 2025 wordt het Strategisch Beleidsplan voor Bomen afgerond, het is één van de ambities uit het Beleidsplan Biodiversiteit. Met dit strategisch bomenbeleid zetten we een duidelijke koers uit naar een toekomstgericht, integraal en uitvoerbaar groenbeleid. Bomen worden hierin erkend als essentieel voor klimaatadaptatie, biodiversiteit, welzijn en ruimtelijke kwaliteit. Het beleidsplan biedt een heldere visie en vijf ambities met concrete doelstellingen en ontwikkelpunten voor 2026 en later. Deze doelstellingen en ontwikkelpunten worden vanaf 2026 op basis van prioriteit gefaseerd uitgewerkt
Uitvoeringsprogramma Verkeer
In 2024 is het Uitvoeringsprogramma Verkeer 2024 - 2026 vastgesteld. In dit programma benoemen we de projecten die voor de periode 2024 – 2026 op de planning staan. Ook beschrijven we alle nieuwe ontwikkelingen op het gebied van verkeer en mobiliteit en geven een terugblik op projecten die uitgevoerd zijn of nog in uitvoering zijn. In 2026 gaan we bezig met het opstellen van een nieuw Gemeentelijk Verkeer en Vervoerplan (GVVP), inclusief nieuw Uitvoeringsprogramma Verkeer.
Stimuleren Openbaar Vervoer
We willen stappen zetten in het duurzaam verplaatsen in onze gemeente. Voor de bereikbaarheid van onze kernen vinden we het belangrijk dat het openbaar vervoer een reëel alternatief is. Wanneer verschillende vormen van vervoer beter op elkaar aansluiten, zijn mensen sneller op hun bestemming. Goede overstapvoorzieningen (OV-hubs) zijn daarom noodzakelijk. We zetten onder andere in op mobiliteitshubs in iedere kern. In Vechtdalverband (gemeenten Ommen en Hardenberg) zijn we gezamenlijk aan het onderzoeken hoe we dit het beste vorm kunnen geven en hiervoor is bij de Regio Zwolle een subsidie aangevraagd (RegioDeal).
Wateroverlastpunten
In het Gemeentelijke Riolerings Plan (GRP) komen naar aanleiding van de stresstesten diverse wateroverlast(aandachts)punten naar voren. Op basis van kansen die we zien, zijn uit het totale aantal punten drie locaties geselecteerd die (versneld) aangepakt gaan worden. Namelijk de Wilhelminastraat in Dalfsen, Rosengaerde Zorgcentrum in Dalfsen en Polhaarweg in Dalfsen. Een integrale aanpak waarbij diverse beleidsvelden worden betrokken wordt hierin afgewogen en meegenomen.
Regionale Sponsstrategie
De Regionale Sponsstrategie is een programma in het NOVEX-gebied. Dit is een strategische programma met betrekking tot een watersysteemsverandering en het heeft een scope op de lange termijn. Het programma moet in samenhang met andere verder uitgewerkt worden om de verstedelijkingsopgaven van de Regio Zwolle te kunnen realiseren. Het vraagt om een robuust watersysteem in samenhang met ruimtelijke inrichting (op stroomgebied en bovenregionaal niveau), met ruimte om klimaatverandering op te vangen. In de sponsstrategie zijn de principes vanuit Water en Bodem Sturend specifiek gemaakt. Bij vergroting van dit systeem kan het in natte periodes meer water vasthouden, waardoor minder wateroverlast optreedt. Wanneer vasthouden van het water op de juiste plekken gebeurt, kan dit in een droge periode gebruikt worden, als er meer vraag naar water is. De deelgebieden waarin we deelnemen zijn zowel de Sallandse weteringen als het stroomgebied Benoorden de Vecht. We zijn bezig met de concretiseringsslag en werken voor het deelgebied Sallandse Weteringen aan een plan van aanpak voor uitvoeringsprojecten, beleidsontwikkeling en strategische kaders voor de komende jaren. Het deelgebied Benoorden der Vecht is in 2025 afgerond. Daar zijn de sponsprincipes ingebracht in gebiedsarrangementen zoals Ruimte voor de Vecht en ZSDZ (Zwolle-Staphorst-Dalfsen-Zwartewaterland).
RIVUS
Sinds 2013 werken de gemeenten Dalfsen, Deventer, Kampen, Olst-Wijhe, Raalte, Staphorst, Zwolle en Zwartewaterland, provincie Overijssel en Waterschap Drents Overijsselse Delta samen aan een duurzaam en doelmatig afvalwatersysteem. In de werkregio werken we samen aan het uitvoeren van de zeven ambities van het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie van het Rijk. In maart 2022 tekenden de partners, ondersteund door Vitens, het Bestuursakkoord Water & Klimaatadaptatie 2022 -2027. Hierin zetten we de RIVUS samenwerking voort op het gebied van water en klimaat, waarmee de agenda van RIVUS verder is verbreed. Het bestuursakkoord is verder ontwikkeld in een strategie en uitvoeringsprogramma. Hierin voeren we bijvoorbeeld een gezamenlijke regionale stresstest uit die in 2026 zal plaatsvinden om de kwetsbaarheden voor klimaatverandering inzichtelijk te maken. Ook aanvragen voor de impulsregeling klimaatadaptatie gebeuren via de werkregio. Verder geven we de komende jaren invulling aan het uitvoeringsprogramma als het gaat om regionale doelen voor klimaatadaptatie en afvalwaterketen.
Klimaatadaptatie
Extreme weersomstandigheden komen vaker voor. Om daar beter op voorbereid te zijn voeren we de komende jaren de acties uit het Klimaatadaptatieplan Klimaatrobuust Dalfsen 2022-2026 uit. Door stresstesten weten we wat (toekomstige) knelpunten voor wateroverlast en hittestress zijn. Voorbeelden om de gemeente klimaatadaptiever te maken zijn het vergroenen van schoolpleinen, via o.a. stichting Steenbreek, communicatieacties zoals het NK tegelwippen en Plant je Mee acties. Om de overlast van weersextremen te beperken is vaak extra inzet nodig van eigen buitendienstpersoneel, materieel en middelen en mogelijk ook inzet van derden.
Het Klimaatadaptatieplan Klimaatrobuust Dalfsen is toe aan een actualisatie en hier gaan we in 2026 mee starten. Het klimaatadaptatieplan wordt met het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) geïntegreerd in een Programma Water en Klimaatadaptatie. Landelijke en regionale beleidsdoelstellingen worden hierin meegenomen. Doel is dat de gemeente de komende jaren klimaatadaptief en waterrobuust ingericht kan worden en daarmee inspeelt op klimaatveranderingen
Energietransitie
In het landelijke klimaatakkoord is afgesproken dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor een deel van de uitvoering. De belangrijkste taak is de warmtetransitie voor de gebouwde omgeving. Daarnaast zijn diverse verduurzamingstaken op het gebied van bijvoorbeeld energieproductie, mobiliteit en netwerk. De bijbehorende rijksbijdrage (CDOKE) voor Dalfsen is tot en met 2030 gegarandeerd en opgenomen in de begroting. Eind 2025 wordt het bestaande duurzaamheidsbeleid en het bijbehorende uitvoeringsplan geactualiseerd. Daarin worden de landelijke opgaven meegenomen.
In 2026 zijn voor de eerste woonwijken, samen met de bewoners, aardgasvrije warmteplannen gereed en opgestart. Ook zal de uitvoering starten van de collectieve plannen van de ondernemers voor energiedelen en slim laden. In 2026 zal een cluster van agrarische ondernemers een plan uitwerken voor een biogas hub. Met de netbeheerders zal de samenwerking worden geïntensiveerd en geoptimaliseerd. Samen met de Dorpen van morgen wordt de opgave van grootschalige duurzame energieproductie onder de loep genomen vanwege de stagnatie van het energieplan Dalfserveld West. In 2026 komt de Energietafel West Overijssel met een vernieuwd programma. Wij leveren hier een bijdrage aan.
Elektrificering materieel buitendienst
De buitendienst draagt bij aan de duurzaamheidsambities van de gemeente. Waar dat kan drijven we rijdend materieel en handgereedschappen elektrisch aan. Technisch is dit mogelijk en ook al de praktijk. Elektrisch aangedreven materieel is nog niet geschikt voor werkzaamheden die lang duren, waarbij veel gewicht wordt verzet of die in koude omstandigheden worden uitgevoerd. De accu's voor aandrijving van elektrisch materieel en machines worden opgeladen op de gemeentewerven. Dit gebeurt overdag en voor de werf in Dalfsen gebruiken we stroom die wordt opgewekt door de zonnepanelen. De huidige aansluiting is daarvoor geschikt.
In 2026 komen we bij de raad met een voorstel voor investeringen die op de werven nodig zijn om elektrisch aangedreven voertuigen en gereedschappen 24 uur per dag op te laden.
Afval en circulariteit
In 2026 gaan we aan slag met het uitvoeringsplan Circulariteit. Hierin zitten onder meer verbeterprojecten voor betere afvalscheiding voor inwoners, circulaire verkenningen samen met agrarische ondernemers en de bouwwereld. Daarnaast gaan wij aan de slag met ons inkoopbeleid en civiele aanbestedingen.
Omgevingsdienst IJsselland
De Omgevingsdienst werkt aan de hand van een door het algemeen bestuur vastgestelde routekaart aan de herijking van de strategische koers. De routekaart bevat o.a. een meerjarenplanning en de programma's 'Samen Toekomstbestendig' en 'Interbestuurlijk Programma Versterking Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving' (IBP-VTH). Een belangrijke ontwikkeling daarbij is het landelijke programma IBP-VTH. Dit programma heeft als doel de kwaliteit van de leefomgeving merkbaar te verbeteren en schade aan het milieu, die vermeden had kunnen worden, te verminderen. Het landelijke programma heeft zes pijlers. Pijler 1 ('Robuuste omgevingsdiensten en financiering') geeft uitvoering aan de robuustheid en de financiering. De Omgevingsdienst IJsselland is op dit moment niet zelfstandig robuust. Voldoen aan de robuustheid kan waarschijnlijk niet zonder financiële gevolgen.
Eind 2024 heeft het algemeen bestuur ingestemd met de ontwikkelroute om te komen tot een robuuste omgevingsdienst. Er is gekozen voor een realistisch groeipad om uiteindelijk in 2028 te voldoen aan de eisen voor een robuuste omgevingsdienst.
Omgevingsvisie
De huidige Omgevingsvisie 1.0 is begin 2022 opgeleverd. Er is met u afgesproken na twee jaar deze Omgevingsvisie te actualiseren en een 2.0 versie aan u voor te leggen. Er is echter gekozen dit traject pas op te starten nadat het programma landelijk gebied opgeleverd is, naar verwachting begin 2026. Enerzijds zodat nieuwe inzichten meegenomen kunnen worden in de actualisatie van de Omgevingsvisie. Anderzijds omdat twee van dergelijke trajecten naast elkaar te veel capaciteit vraagt van de ambtelijke organisatie.
In de tussentijd blijven we werken aan de uitvoering van opgaven uit de huidige visie, zoals de visie op de Burgemeester Backxlaan, de zoektocht naar geschikte locaties voor bedrijventerreinen en het programma landelijk gebied.
Uitwerking Toekomstvisie Burgemeester Backxlaan versie januari 2024
In maart 2024 heeft de raad de “Toekomstvisie voor de Burg. Backxlaan en omgeving” vastgesteld, inclusief uitvoeringsprogramma. Hierna is het proces om te komen tot een voorlopig ontwerp voor de herinrichting van het noordelijke deel van de Burg. Backxlaan (tussen N377 en Pr. Beatrixlaan) gestart. Voorbereiding en uitvoering pakken we van noord naar zuid in drie fases op. Per fase leggen we het ontwerp en de kredietaanvraag ter besluitvorming voor aan uw raad. Voor het noordelijk deel (fase 1) zal dat naar verwachting begin 2026 zijn. In 2027 verwachten we met de uitvoering te starten. De (voorlopige) planning is de ontwerpfase voor het middendeel van de Burg. Backxlaan (fase 2) in 2026 te starten en voor het zuidelijke deel (fase 3) in 2027. Belanghebbenden worden betrokken in het ontwerpproces.
Programma landelijk gebied
In 2025 is gewerkt aan het programma landelijk gebied. Dit is een uitwerking van de ambities en opgaven van de Omgevingsvisie 1.0, specifiek voor het buitengebied van de gemeente Dalfsen. In dit programma wordt nadere richting gegeven aan de ontwikkeling van het landelijk gebied in de verschillende deelgebieden met als doel een leefbaar en mooi platteland. Hierbij is onder meer aandacht voor voldoende perspectief voor onze agrarische ondernemers. Daarbij kijken we duidelijk naar de rol van de gemeente en de ruimte die de gemeente heeft in dit complexe speelveld van wet- en regelgeving.
Vanaf 2026 willen we uitvoering geven aan het programma landelijk gebied, door de acties die daarin opgenomen zijn op te pakken. Welke acties dit zijn, is afhankelijk van het uiteindelijk vastgestelde programma landelijk gebied. Hierbij kan gedacht worden aan de doorvertaling van het programma in juridische regels (beleidsregels en/of Omgevingsplan), inzetten op communicatie over mogelijkheden van het beleid, het ondersteunen van innovatieve projecten, etc. Hiervoor is € 200.000 per jaar voor de periode van 2026 t/m 2029 geserveerd.
Ruimte voor de Vecht
Ruimte voor de Vecht is een samenwerkingsorganisatie die zich richt op de duurzame ontwikkeling van het Vechtdal. Hierin werken we samen met 12 andere maatschappelijke en overheidsorganisaties om een klimaatrobuust landschap, krachtige natuur en nieuwe verdienmodellen te realiseren. Ruimte voor de Vecht zet zich in voor klimaatadaptatie, natuurbehoud, biodiversiteit, verduurzaming van de landbouw en duurzaam gastheerschap. Enerzijds stond 2025 in het teken van het afronden van de lopende Regio Deal, waar bijv. de Klimaatwinkelstraat uit is gefinancierd. Anderzijds is een gebiedsarrangement voor een nieuwe Regio Deal ingediend bij Regio Zwolle om aanspraak te kunnen maken op cofinanciering. Ook dit gebiedsarrangement bestaat uit meerdere projecten waar ook Dalfsen aan deelneemt. Afhankelijk van de beschikking die we krijgen vanuit de Regio, worden deze projecten tot en met 2029 uitgevoerd. Hiervoor is cofinanciering van de gemeente nodig.
Centrumplan kern Dalfsen
We hebben in 2025 subsidie verleend aan Ondernemend Dalfsen om een centrummanager aan te stellen. Dat is gelukt en per 1 april 2025 is deze centrummanager actief. Ze is samen met Ondernemend Dalfsen, vastgoedeigenaren en ons aan de slag gegaan met het actieplan Centrum Dalfsen dat door de Taskforce is opgesteld. Voor 2026 en 2027 willen we dit voortzetten. In het kader van het actieplan kunnen ook de middelen die in het centrumarrangement zijn opgenomen worden besteed. In 2025 hebben we het onderzoek laten uitvoeren, nu willen we die acties concretiseren.
Voor het openbaar gebied zijn de voorbereidingen gaande voor een herinrichting. In eerste instantie bedoeld voor de Vechtstraat, de Julianastraat en de Bloemendalstraat. De aanpak van de Bloemendalstraat hangt nauw samen met de werkzaamheden aan de Pastoriestraat (in het kader van waterproblematiek) en het zuidelijk gedeelte van de Wilhelminastraat. Voor dit laatste zal een principiële uitspraak gedaan moeten worden over de status van de Wilhelminastraat zuid. In de begroting is hiervoor een bedrag van € 1.400.000 gereserveerd. Als de plannen uitgewerkt zijn en de hoogte van de investering meer concreet is, wordt dit aan de raad voorgelegd.
We hopen daarnaast dat we verdere actie kunnen verwachten bij de projecten Gruthuuske (deelplan Parochietuin) en Oostpoort.
Project Veilige Vecht
Hoogwaterbeschermingsprogramma Veilige Vecht (HWBP) is een programma van het Waterschap Drents Overijsselse Delta. Wij nemen deel aan een bestuurlijke en ambtelijke begeleidingsgroep. Het HWBP is gestart met een verkenning. Nadat mogelijke maatregelen voor de waterveiligheid onderzocht zijn (2021), heeft het waterschap de mogelijkheden voor de dijkversterking en de nevengeul bij Vechterweerd verder verkend (2022). Voorgestelde systeemmaatregelen, waaronder een mogelijke nevengeul bij de brug in Dalfsen, worden op dit moment niet meegenomen in het HWBP. Punten uit de door uw raad aangenomen motie Vecht en brug zijn enerzijds verwerkt in de 4 scenario's voor het Centrumplan. Daarnaast wordt gekeken naar meekoppelkansen bij de diverse trajecten van de dijkversterking.
We willen onderzoeken in hoeverre we kansrijke mogelijkheden op het gebied van mobiliteit en recreatie kunnen verbinden met het HWBP. Zodra eind 2026 een trajectkeuze wordt gemaakt, te weten een eventuele aanpassing fietspad Vechterweerd, zullen we een participatietraject starten.
Woningbouwontwikkelingen
De druk op de woningmarkt blijft onverminderd groot. We zijn op verschillende gebieden bezig met het realiseren van woningen. Voor de kern Dalfsen is de komende tijd de aandacht vooral gericht op de plannen voor de uitbreiding van Oosterdalfsen Noord. In Hoonhorst en Lemelerveld komen ook nieuwbouwwijken passend bij de schaal van de kern. Voor Nieuwleusen geldt dat de laatste kavels in Westerbouwlanden de komende jaren bebouwd worden. Daarna zullen we verder ontwikkelen in Palthelanden zodat we in Nieuwleusen kunnen blijven bouwen. Het gaat bij al deze uitbreidingen voor een groot deel om sociale huurwoningen en betaalbare woningen. De gronden waarop gebouwd wordt, zijn in bezit van de gemeente. We kunnen hierdoor zelf het uitgiftetempo bepalen en waar nodig en mogelijk inspelen op wijzigende marktomstandigheden.
Op het gebied van wonen hebben gemeenten nieuwe en extra taken en werkzaamheden gekregen. Om hier uitvoering aan te geven en om meer regie op en tempo in het realiseren van (betaalbare) woningen te krijgen, is ingezet op extra capaciteit.
In 2025 is er door u geld beschikbaar gesteld om het rekeningsaldo van de gemeente bij het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) aan te vullen. Vanuit deze rekening worden de Startersleningen verstrekt. Omdat er komende jaren relatief veel nieuwbouwkavels worden verkocht, zal er in 2026 eenzelfde bedrag worden gestort. Hierdoor kunnen wij jongeren/starters blijven ondersteunen om een eerste woning aan te schaffen in onze gemeente en hen zo ook te behouden voor onze gemeente. Omdat de startersleningen uiteindelijk volledig worden terugbetaald is dit budgetneutraal (revolverend fonds).
In december 2024 stelde u het Volkshuisvestingsprogramma vast. Hierin verbinden we als gemeente, net als in een woonzorgvisie, de beleidsterreinen wonen, zorg, welzijn en ruimtelijke ordening nog verder met elkaar. Met het opstellen van het volkshuisvestingsprogramma lopen we vooruit op de Wet regie volkshuisvesting die vermoedelijk in januari 2026 ingaat. Er zal sprake zijn van een overgangsperiode. Vanuit deze wet worden gemeenten verplicht een volkshuisvestingsprogramma op te stellen. Het nieuwe volkshuisvestingsprogramma zal een belangrijke bouwsteen vormen van de Omgevingsvisie 2.0.
Vergunningverlening Toezicht en Handhaving (VTH)
Leges omgevingsvergunningen
De implementatie van de Omgevingswet zorgt voor structurele veranderingen in het vergunningsproces en het financiële effect is merkbaar. Met de Omgevingswet zijn er meer algemene regels gekomen voor activiteiten, in plaats van dat daar vergunningen voor worden verleend. Zo is bijvoorbeeld het (ver)bouwen van een woning vaak niet langer vergunningplichtig, maar vergunningvrij of meldingplichtig en daar kunnen we geen leges voor heffen. Omdat er vanuit de wetgeving minder vergunningplichtige activiteiten zijn daalt het aantal vergunningaanvragen en daarmee dalen de legesinkomsten.
Door de verschuiving van vergunningplicht (leges genererend) naar meldingsplicht (geen legesinkomsten) daalt ook het aantal adviesaanvragen bij de gemeentelijke adviescommissie. Omdat we deze kosten in de vorm van leges doorbelasten aan initiatiefnemers is dit budgetneutraal.
Door toenemende kwaliteitscriteria en om ook in de toekomst dienstverlenend te kunnen zijn naar inwoners en initiatiefnemers, is het niet reëel en niet wenselijk om af te schalen in personeelskosten. Ook landelijk wordt opgemerkt dat gemeenten juist investeren in het opschalen van formatie om te kunnen voldoen aan deze kwaliteitscriteria 3.0.
In de periode 2026-2029 blijven we de ontwikkelingen van de markt monitoren. Wanneer we afwijkingen constateren, rapporteren we die bij de bestuursrapportage.